بررسی غلظت نیترات منابع آب زیرزمینی شرب و کشاورزی شهرستان های شاهرود و دامغان

سابقه و هدف: نیترات یکی از مهم ترین آلاینده های منابع آب است که باعث بیماری متهموگلوبینمیا در کودکان و سرطان معده در بزرگسالان می شود. هدف این پژوهش بررسی وضعیت آلودگی آب های زیرزمینی شهرستان های شاهرود و دامغان به نیترات و تعیین الگوی مکانی تغییرات آن در آب زیرزمینی منطقه است. مواد و روش ها: تعداد 154 نمونه آب از چاه های محدوده شهرستان های شاهرود و دامغان برداشت شد و غلظت یون نیترات در آن ها اندازه گیری شد. آزمون کروسکال والیس به منظور مقایسه غلظت نیترات در مناطق شهری، روستایی و دشتی، و آزمون من ویتنی به منظور مقایسه غلظت نیترات در چاه های کشاورزی و شرب استفاده گردید. به منظور تعیین الگوی مکانی نیترات در آب زیرزمینی منطقه نیز روش کریجینگ بیزین تجربی استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که میانگین غلظت نیترات در چاه های شهری، روستایی و دشتی به ترتیب 18/29، 58/11 و 40/10 میلی گرم در لیتر است. غلظت نیترات در چاه های محدوده شهری با چاه های محدوده های روستایی و دشتی دارای اختلاف معنی دار بود. نتایج هم چنین نشان داد که غلظت نیترات در چاه های با مصرف شرب و کشاورزی دارای اختلاف معنی داری نبودند. نتایج تحلیل زمین آمار نیز نشان داد که غلظت نیترات در بخش جنوبی منطقه بیش تر از بخش شمالی است. استنتاج: اگرچه 5/4 درصد از چاه های مطالعاتی دارای غلظت نیترات بیش از استاندارد بودند،  اما به نظر می رسد در حال حاضر نیترات به عنوان یک مشکل حاد در منطقه مطرح نیست.